1 | 2 | 3 | 4 | 5

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7

Ciekawostki

Niekorzystne skutki podwyżki akcyzy na wyroby spirytusowe

Historia pokazuje, że znaczące podwyżki podatków wielokrotnie nie prowadziły do wzrostu dochodów budżetów, wręcz przeciwnie – często nieoptymalne opodatkowanie zmniejsza wpływy budżetowe, negatywnie oddziaływuje na gospodarkę, prowadzi do zwiększenia szarej strefy itp. W 2013 r. akcyza na wyroby alkoholowe przyniosła polskiemu budżetowi ponad 11 mld zł rocznie, w tym 7,1 mld zł z tytułu podatku akcyzowego od wyrobów spirytusowych. Przy optymalizacji stawek, kwota ta mogłaby się jeszcze zwiększyć.

W IV kwartale 2013r. Instytut Sobieskiego przygotował ekspertyzę dotyczącą wpływu planowanej wówczas przez rząd 15-procentowej podwyżki stawki podatku akcyzowego od wyrobów spirytusowych na dochody budżetu państwa w 2014 r. Podważyliśmy w niej założenia, mówiące o wzroście dochodów budżetu do poziomu blisko 7,4 mld zł, czyli w porównaniu z 2012 r. o ok. 780 mln zł, wskazując, że będą one znacząco niższe od przyjętych przez resort finansów. Założyliśmy, że w efekcie wzrostu cen wywołanego podwyżką akcyzy, nastąpi dwucyfrowy spadek sprzedaży wyrobów spirytusowych, przy jednoczesnym wzroście sprzedaży innych wyrobów alkoholowych, które nie zostały objęte podwyżką obciążeń - piwa i wina.

Zwracaliśmy uwagę na wysokie (już przed podwyżką) stawki podatków pośrednich (akcyza oraz VAT) wyrobów spirytusowych w Polsce - nie tylko w porównaniu z Ukrainą czy Białorusią, ale także sąsiadującymi państwami należącymi do UE, w tym Niemcami. Wskazywaliśmy na negatywne wpływy takich podwyżek na budżety nie tylko innych państw, ale i Polski, gdzie podwyżka dokonana w roku 1998 doprowadziła do spadku dochodów budżetu i wzrostu szarej strefy, na co wskazywała również Najwyższa Izba Kontroli. Podnosiliśmy, że produkty spirytusowe były już przed podwyżką kilkukrotnie bardziej obciążone podatkami niż inne wyroby alkoholowe. W konsekwencji wskazywaliśmy, że optymalną, z punktu widzenia dochodów budżetu, byłaby bardzo umiarkowana podwyżka stawek akcyzy na wszystkie wyroby alkoholowe.
Argumenty, podnoszone nie tylko przez Instytut Sobieskiego, nie przekonały rządu, który zdecydował się podnieść o 15% stawkę akcyzy na wyroby spirytusowe. Jak są efekty tego działania - odpowiadamy w naszym raporcie „Podwyżka akcyzy na wyroby spirytusowe w 2014 roku – analiza skutków i propozycje rozwiązań optymalizacyjnych".
Zachęcając do lektury, pragniemy w tym miejscu wskazać na kilka podstawowych faktów. W okresie styczeń-listopad 2014 r. budżet zanotował wpływy z tytułu podatku akcyzowego na wyroby spirytusowe w wysokości blisko 5,9 mld zł, co oznacza wzrost w stosunku do analogicznego okresu 2012 r. o zaledwie 1%, podczas gdy resort finansów zapowiadał zwiększenie dochodów o ok. 11,8%. Dochody budżetu z akcyzy na wyroby spirytusowe w roku 2014 szacujemy na ok. 6,7 mld zł, tj. ponad 0,7 mld zł mniej niż założono w ustawie budżetowej na rok 2014.
Co więcej, podwyżka akcyzy doprowadziła do negatywnych skutków gospodarczych - przedstawiciele branży określają rok 2014 jako najgorszy w historii, a spadki sprzedaży i produkcji przekroczyły 20%. Oprócz samej branży, negatywne konsekwencje odczuły gałęzie powiązane, przede wszystkim małe i średnie sklepy. Szacujemy też, że w wyniku podwyżki akcyzy nastąpił wzrost szarej strefy. Duże różnice w opodatkowaniu, wpływające na cenę produktu, są istotnym bodźcem do m.in. nielegalnego handlu alkoholem czy też wzmożonych zakupów w państwach, w których produkt jest tańszy.
W dalszym ciągu zmuszeni jesteśmy podtrzymać nasze stanowisko, że obecne stawki akcyzy nie zapewniają optymalnej wysokości dochodów budżetu - szacujemy, że w roku 2015 r. resort finansów ponownie zawyżył prognozy wpływów z akcyzy na wyroby spirytusowe o kilkaset mln złotych. Korzystając z dobrych doświadczeń, jakie miały miejsce w Polsce przed ponad 10 laty, kiedy to obniżenie podatku akcyzowego na wyroby spirytusowe przyniosło zwiększenie dochodów budżetu, proponujemy takie samo rozwiązanie obecnie. Co więcej, uważamy, że mechanizm obniżenia podatku powodującego zwiększenie dochodów, a przede wszystkim oddziaływującego pozytywnie na gospodarkę, nie powinien ograniczyć się tylko do podatku akcyzowego. Warto, aby rozważając zmiany, Ministerstwo Finansów korzystało z tego, co zostało już policzone, przeanalizowane i jest dostępne.

Źródło: Instytut Sobieskiego

logo sigma

Baner Moeschle Polska

vimax

Ekomix

sitspoz